{ "title": "Bakterilerde Üreme", "image": "https://www.bakteriler.gen.tr/images/Bakterilerde-Ureme-31.jpg", "date": "21.01.2024 16:31:08", "author": "Rana Betül Örünç", "article": [ { "article": "Bakterilerde üreme, bakteriler suda, havada, toprakta, canlılarda bulunan ve hastalılara yol açan, bölünebilen tek gözeli canlılardır. Bakteriler mikroskop yardımı ile görünebilen canlılardır. Çıplak gözle görülemeyecek kadar da küçüktürler. Hastalık yapan bakteriler maya bakterileri, azot bakterileri ve çürütücü bakterilerdir. Yüksek sıcaklıkta bile yaşayabilirler. Bakteriler bölünerek çoğalırlar. Üremeleri bu şekilde meydana gelir. Bakteriler birçok hastalığa neden olurlar. Bu tür hastalıklardan korunmak için insanlar ellerini sık sık yıkamalı ve temiz ve kuru bir kâğıtla kurulanmalıdır. Ortak kullanılan eşyalar, yaşadıkları ev ve çalıştıkları ortam temiz olmalı ve sık sık temizlenmelidir. Öksürürken ve hapşırırken ağız bir peçete ile kapatılmalıdır. Sigara içilen ortamlardan uzak durmak gerekir. Bu tarz ortamlarda bakteriler çok çabuk bulaşabilir.

Bakterilerde bölünerek çoğalma

Bütün bakteriler bölünerek ürerler. Sıcaklığın, suyun ve besin maddelerinin uygun olduğu her ortamda rahatça ve hızlı bir şekilde ürerler. 20 dakikada bir bölünme gerçekleşebilir. Bu şekilde de giderek artmaya başlarlar. Fakat bu artış sürekli olmaz. Çünkü besin değeri biter ve sıcaklık artar. Bu durumlar bakteri için uygun olmazsa artış bozulur. Bakteriler ölmeye başladığında sayıda artış yerine azalma görülür. Bakterilerdeki bölünme Mitoz'a benzer. Belli bir kromozom sayısı ve çekirdek zarı olmadığından dolayı tam olarak bir mitoz değildir.

Bakterilerde sporlanma

Bakterilerin yaşadıkları ortamın şartları bozulduğunda endespor oluşturarak kötü şeyler geçirirler. Kalıtım meteryalin, az sayıda bir sitoplazmayla beraber, sert bir çeperle çevrilmiş haline endospor denir. Bakterilerin yaşadıkları ortam normale döndüğünde çeper çatlar ve endospor gelişerek normal bakteriyi meydana getirir. Metabolik faaliyetler endesporlar da minimum seviyededir. Bakteriler bu şekilde uzun yıllar yaşayabilir. Yüksek sıcaklıktan, donmadan, kuraklıktan, besinsizlikten etkilenmezler. 60 yıl yaşayan canlı sporlar vardır. Bazı bakteriler 100 derece sıcaklıkta hemen ölürken, endosporlar 120 derecede 20 dakika kaldıklarında ölürler. Sıcak ve soğuk ortamlara dayanıklı bakterilerdir. Bir bakteriden birçok endospor oluşabilir.

Bakterilerde eşeyli üreme

Bakteriler çok hızlı bir şekilde bölünerek üreyebilirler, olumsuz durumlarda da endospor olarak geçirirler, bunlara rağmende eşeyli üreme gerçekleştirebilirler. DNA yapısı farklı iki tane bakteri yan yana gelirler ve aralarında geçici bir süreliğine bir zardan köprü oluştururlar. Oluşturdukları bu köprü sayesinde DNA parçalarını değiştirirler. Daha sonra ayrılarak bölünmeye devam ederler. Bu üremede döllenme ve gamet oluşumu yoktur. Bakteriler diğer canlılara göre çok kolay bir şekilde mutasyona uğrayabilirler. Mutasyonlar zararlı ve öldürücüdür fakat bazen bakterilerde olumlu sonuç veren faydalı mutasyonlar vardır.
" } ] }