Bakterilerin temel özellikleri neler ve nasıl sınıflandırılır?
Mikroorganizmalar dünyasının en yaygın üyelerinden olan bakteriler, prokaryotik yapıları ve çeşitli metabolik özellikleriyle biyolojik sistemlerin temel taşlarındandır. Boyutlarından hücre duvarı bileşenlerine, üreme hızlarından dayanıklılık mekanizmalarına kadar pek çok ayırt edici karaktere sahiptirler. Bu canlılar Gram boyama, şekil, oksijen ihtiyacı ve beslenme alışkanlıkları gibi farklı kriterlere göre sınıflandırılarak incelenir.
Bakterilerin Temel Özellikleri
- Prokaryotik hücre yapısına sahiptirler, yani çekirdek zarı ve zarlı organelleri bulunmaz.
- Genellikle 1-5 mikrometre boyutlarındadırlar ve tek hücreli canlılardır.
- Hücre duvarları peptidoglikan adı verilen bir yapıdan oluşur.
- DNA'ları halkasal yapıdadır ve plazmid adı verilen küçük DNA parçaları taşıyabilirler.
- Çok hızlı üreyebilirler, uygun koşullarda 20 dakikada bir bölünebilirler.
- Ototrof (fotosentez veya kemosentez) veya heterotrof (parazit, saprofit) beslenme şekilleri görülür.
- Spor oluşturarak olumsuz çevre koşullarına dayanıklı hale gelebilirler.
- Flagella, pilus veya kapsül gibi yapılar bulundurabilirler.
Bakterilerin Sınıflandırılması
- Gram Boyama Özelliğine Göre:
- Gram-pozitif bakteriler: Kalın peptidoglikan tabakası, mor renk
- Gram-negatif bakteriler: İnce peptidoglikan tabakası, pembe/kırmızı renk
- Şekillerine Göre:
- Koküs: Yuvarlak şekilli
- Basil: Çubuk şekilli
- Spirillum: Spiral şekilli
- Vibrio: Virgül şekilli
- Oksijen İhtiyacına Göre:
- Aerob bakteriler: Oksijenli solunum
- Anaerob bakteriler: Oksijensiz solunum
- Fakültatif anaeroblar: Her iki şekilde de yaşayabilen
- Beslenme Şekillerine Göre:
- Ototrof bakteriler: Kendi besinini üreten
- Heterotrof bakteriler: Hazır besin tüketen
- Metabolik Özelliklerine Göre:
- Fotosentetik bakteriler
- Kemosentetik bakteriler
- Parazit bakteriler
- Saprofit bakteriler
|
.webp "Bakteri Hücresi Nelerdir?")
